มะขาม มีผลเป็นฝักมีเนื้อหุ้มเมล็ดสีน้ำตาลแก่ ฉ่ำน้ำ มีรสเปรี้ยว เรียกว่า “มะขามเปียก” ใช้ปรุงอาหาร เช่น ต้มยำ โดยใช้ใบอ่อน หรือต้มโคล้งและนำมาทำน้ำพริกโดยใช้ทั้งน้ำทั้งเนื้อของมะขามเปียก นอกจากจะนำเป็นเครื่องปรุงอาหารให้มีรสชาติแล้ว
ยังมีสรรพคุณด้านยา กล่าวคือ...
ใบอ่อน มีรสเปรี้ยว เป็นยาแก้ไอ แก้โรคบิด ขับเสมหะในลำไส้ แก้หวัดคัดจมูก
ใบแก่ นำมาต้มผสมกับหัวหอมใส่ภาชนะวางโกรกใกล้ศรีษะเด็ก แก้หวัด บรรเทาอาการแน่นจมูก
เนื้อมะขามเปียกทั้งฝัก ใช้จิ้มกับเกลือกินหรือจะใช้เป็นน้ำมะขามคั้นก็ได้ เป็นยาแก้ท้องผูก แก้ไอ ขับเสมหะ
เมล็ดแก่ นำไปคั่วให้เกรียมเอาเปลือกออก นำเมล็ดเนื้อในไปแช่น้ำเกลือจนอ่อน ใช้กินเป็นยาถ่ายพยาธิ แก้ท้องร่วงและอาเจียน
ปัจจุบัน มะขามนำมาใช้ในเรื่องการประทินโฉมและพบว่ามะขามมีประโยชน์ต่อผิวพรรณ เนื่องจากมีวิตามินซีสูง มักนิยมนำเอาไปขัดผิวจะช่วยทำให้ผิวเนื้อสะอาดและขาวเนียน นอกจากนี้วิตามินซีในมะขามเปียก มีคุณสมบัติละลายน้ำได้ จะทำหน้าที่จับอนุมูลอิสระในเซลล์ที่เป็นของเหลว ป้องกันการถูกอนุมูลอิสระทำลาย
(ที่มา : ผักผลไม้ 80 ชนิดต้านมะเร็ง : 93-94)